Để có thể bắt đầu công việc phân tích, các nhà quản lý tài chính thường sử dụng các phần mềm phân tích tài chính doanh nghiệp hoặc các phương pháp nghiệp vụ chuyên môn.
Các phương pháp được sử dụng trong phân tích tài chính doanh nghiệp
Vậy có những phương pháp phân tích tài chính doanh nghiệp nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau đây nhé.
Phương pháp so sánh
Phương pháp so sách trong phân tích tài chính doanh nghiệp khá phổ biến và được sử dụng rộng rãi không chỉ trong phân tích tài chính mà còn sử dụng cả trong lĩnh vực phân tích kinh tế.
Việc so sánh nhằm mục đích làm nổi bật lên sự khác biệt và đặc trưng của mỗi doanh nghiệp. Thông qua đó có thể tìm ra xu hướng và các quy luật biến động thị trường. Các chủ thể, cá nhân hoặc đơn vị có thể dựa vào đó để đưa ra lựa chọn đúng đắn.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng phương pháp so sánh
a/ So sánh về chỉ tiêu: Để có thể nghiên cứu chỉ tiêu và đưa ra so sánh cần phải đảm bảo thống nhất nội dung về các mặt kinh tế, thời gian, phương pháp tính toán và đơn vị đo.
b/ Gốc so sánh: Có thể lựa chọn gốc so sánh là thời gian hoặc không gian phụ thuộc theo mục đích của nhà phân tích.
- Về thời gian: Gốc so sánh có thể lựa chọn các kỳ đã qua (năm trước hoặc kỳ trước) hoặc kế hoạch, dự toán.
+ Khi cần xác định xu hướng và tốc độ phát triển của chỉ tiêu cần phân tích, gốc so sánh được đặt là trị số của chỉ tiêu phân tích trong kỳ trước hoặc hàng loạt các kỳ trước. Trong trường hợp này chúng ta sẽ so sánh trị số chỉ tiêu giữa kỳ với các trị số chỉ tiêu ở các kỳ gốc khác nhau.
+ Khi chúng ta đánh giá vị thế và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong ngành, cần so sánh chỉ tiêu thực hiện của doanh nghiệp với bình quân chung của ngành hoặc với các chỉ tiêu thực hiện của đối thủ cạnh tranh.
+ Trong trường hợp chúng ta đánh giá tình hình thực hiện các nhiệm vụ và mục tiêu đã đề ra, gốc so sánh sẽ là trị số kế hoạch của chỉ tiêu phân tích. Vậy chúng ta sẽ cần phải so sánh giữa trị số kế hoạch của chỉ tiêu nghiên cứu với trị số thực tế.
- Về không gian:
Chúng ta có thể sử dụng đơn vị này để so sánh với đơn vị khác, khu vực này với khu vực khác hoặc đơn vị này với đơn vị khác…
Việc so sánh về không gian chính là xác định vị trí doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh, bình quân ngành và khu vực.
Trong phương pháp phân tích tài chính so sánh, chúng ta có thể đổi chỗ các điểm phân tích và điểm gốc cho nhau nhưng sẽ không ảnh hưởng đến kết quả phân tích.
Phép tính của phương pháp so sánh
c/ Có các dạng so sánh nào?
Trong phương pháp so sánh có 2 dạng đó là so sánh tương đối và so sánh tuyệt đối.
- So sánh tương đối: Các nhà quản lý sẽ nắm được mối quan kệ, kết cấu, xu hướng biến động, tốc độ phát triển cũng như các quy luật biến động của các chỉ tiêu kinh tế. Có các loại số tương đối thường được các chuyên gia phân tích tài chính sử dụng đó là: Số tương đối động thái và Số tương đối điều chỉnh.
- So sánh tuyệt đối: Phương pháp so sánh này phản ánh quy mô của chỉ tiêu nghiên cứu, các nhà phân tích tài chính có thể thấy rõ được sự biến động về quy mô của chỉ tiêu nghiên cứu giữa kỳ với gốc.
Phương pháp phân chia
Đây là một trong những phương pháp được các chuyên gia phân tích tài chính sử dụng. Nó được sử dụng như một công cụ phân chia quá trình và kết quả thành những bộ phận cụ thể.
Trong phân tích tài chính, người ta thường sẽ chi tiết hóa quá trình phá sinh và kết quả đạt được của hoạt động tài chính doanh nghiệp thông qua các chỉ tiêu kinh tế theo:
- Yếu tố cấu thành của chỉ tiêu nghiên cứu: Chi tiết chỉ tiêu nghiên cứu thành các bộ phận cấu thành nên bản thân chỉ tiêu đó.
- Thời gian phát sinh quá trình và kết quả kinh tế: Chia nhỏ quá trình và kết quả theo trình tự thời gian phát sinh và phát triển.
- Không gian phát sinh của hiện tượng và kết quả kinh tế: Chia nhỏ quá trình và kết quả theo địa điểm phát sinh và phát triển của chỉ tiêu nghiên cứu.
Phương pháp liên hệ và đối chiếu
Đây là phương pháp phân tích tài chính được các nhà phân tích tài chính sử dụng nhằm xem xét, nghiên cứu mối liên hệ kinh tế giữa các sự kiện và các hiện tượng kinh tế.
Qua đó tính toán cân đối các chỉ tiêu trong quá trình hoạt động. Khi sử dụng phương pháp này, nhà phân tích tài chính cần phải chú ý đến các mối liên hệ mang tính ổn định và được lặp đi lặp lại.. các liên hệ ngược, xuôi, tính cân đối từng phần.
Do vậy khi thu thập thông tin đầy đủ và thích hợp với các khía cạnh liên quan, sự vận động của nguồn lực trong doanh nghiệp và mối quan hệ kinh tế với doanh nghiệp cùng các bên liên quan.
Phương pháp Dupont
Phương pháp phân tích tài chính Dupont được một kỹ sư điện người Mỹ kiêm nhà quản lý tài chính cho công ty hóa học Dupont – F. Donaldson Brown.
Phương pháp Dupont được ông áp dụng để nghiên cứu các chỉ số tài chính cơ bản của GM, tái cấu trúc hệ thống hoạch định và kiểm soát tài chính khi Dupont mua lại 23% cổ phiếu tập đoàn General Motor.
Theo nguyên chủ tích của GM – Alfred Sloan, thành công về sau của GM có sự đóng góp lớn từ hệ thống hoạch định và kiểm soát tài chính của Brown. Phương pháp Dupont cũng từ đó trở nên phổ biến và được sử dụng nhiều trong các tập đoàn lớn tại Mỹ. Cho đến nay được sử dụng trong hầu hết các hoạt động tài chính doanh nghiệp.
Phương pháp Dupont và ưu, nhược điểm
Phương pháp Dupont dựa trên cơ sở kiểm soát các chỉ tiêu phân tích tài chính khá là phức tạp.
Với mỗi chỉ tiêu lại phản ánh mối quan hệ tài chính dưới dạng các tỷ số. Mỗi tỷ số tài chính lại chịu ảnh hưởng từ các quan hệ tài chính của doanh nghiệp với các bên có liên quan.
Dựa vào đó, việc thiết lập các mối quan hệ của mỗi tỷ số tài chính cùng các nhân tố ảnh hưởng cần theo một trình tự logic chặt chẽ. Cần nhìn nhận rõ ràng hơn các hoạt động tài chính doanh nghiệp. Việc tác động vào các nhân tố cũng cần thực hiện sao cho hiệu quả và hợp lý nhất.
Phương pháp Dupont trong phân tích tài chính doanh nghiệp
Ưu điểm:
- Phương pháp Dupont mang tính đơn giản, cung cấp cho nhà quản lý các kiến thức căn bản và giải pháp sử dụng vốn doanh nghiệp hiệu quả.
- Dễ dàng kết nối với các chính sách tài chính của doanh nghiệp.
- Có thể sử dụng khi muốn thuyết phục nhà quản lý, chủ đầu tư. Giúp họ thấy rõ hơn thực trạng tài chính của doanh nghiệp. Từ đó đưa ra các phương án mở rộng đầu tư kinh doanh, thôn tính các công ty khác hoặc nâng cấp hệ thống quản lý, quy trình hoạt động của doanh nghiệp trong chiến lược sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
Nhược điểm:
Phương pháp Dupont khá phụ thuộc vào mức độ tin cậy của số liệu đầu vào. Nếu số liệu đầu vào không chính xác sẽ ảnh hưởng đến cả một dây chuyền trong doanh nghiệp. Chính vì vậy nó chịu ảnh hưởng từ các phương pháp và giả định của kế toán doanh nghiệp.
Các bước thực hiện phương pháp Dupont:
- Thu thập số liệu từ các báo cáo tài chính.
- Tính toán bằng cách sử dụng bảng tính.
- Giải thích về sự thay đổi của ROA, ROE…
- Xem xét kết luận nếu không chân thực cần kiểm tra lại số liệu và tính toán lại.
Trên đây là 4 phương pháp phân tích tài chính doanh nghiệp được sử dụng phổ thông tại hầu hết các doanh nghiệp hiện nay. Bên cạnh đó vẫn còn khá nhiều phương pháp phân tích tài chính doanh nghiệp khác như: phương pháp dự đoán, phương pháp phân tích nhân tố, phương pháp thang điểm, phương pháp kinh nghiệm, phương pháp quy hoạch tuyến tính, sử dụng mô hình kinh tế lượng hay dựa vào ý kiến các chuyên gia…
Tùy vào thực trạng mỗi doanh nghiệp cũng như nhu cầu mà các nhà phân tích báo cáo tài chính lại lựa chọn các phương pháp khác nhau. Tuy nhiên dù cho sử dụng phương pháp nào thì mục đích cuối cùng của họ chính là kết quả. Tuy nhiên, họ cũng cần phải sở hữu những kỹ năng phân tích tài chính. Hãy trang bị cho mình những kiến thức cần thiết cho một nhà phân tích tài chính doanh nghiệp thực thụ nhé.
